ترخیص کالا از گمرک یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که باید در زمان تحویل کالا پشت سر گذاشت. به‌دلیل تصویب قوانین ویژه گمرک و تغییر مداوم آن ها باید با آگاهی و دقت زیادی در این زمینه قدم برداشت. در این مقاله با مراجل و نحوه ترخیص کالا از گمرک و جزئیات مربوط به این پروسه بیشتر آشنا خواهید شد، پس پیشنهاد می‌کنیم که تا پایان همراه ما بمانید.
چگونه کالای خود را از گمرک ترخیص کنیم؟
همان‌طور که گفته شد ترخیص کالا از گمرک بسیار مهم است. در این بخش با مراحل این کار آشنا می‌شوید:
مراحل ترخیص کالا از گمرک
1.فرآیند ثبت اظهار در سامانه EPL
ابتدایی‌ترین مرحله در ترتیب واردات و ترخیص کالا از گمرک می‌باشد. در این مرحله، با تکمیل اظهارنامه گمرکی و وارد کردن اطلاعات مرتبط با کالا در سامانه آنلاین EPL، پروسه ترخیص به راحتی آغاز میشود. این اقدام به صورت آنلاین انجام میشود و نیازی به حضور حضوری در گمرک ندارد و در عین حال به کاهش زمان ترخیص کالا از گمرک کمک می کند. براساس دستورالعمل مندرج در سایت رسمی گمرک ایران (irica.gov.ir)، ارائه اظهارنامه گمرکی و اطلاعات کامل مرتبط با کالا، از جمله موارد زیر الزامی است:
- اظهارنامه واردات قطعی
- کپی کارت بازرگانی معتبر
- قبض انبار
- بارنامه
- ترخیصیه
- گواهی مبدأ
- فاکتور یا سیاهه خرید
- اعلامیه تأمین ارز یا نامه برات
- پروفورما (پیش‌فاکتور)
- مجوز ثبت سفارش
- لیست عدلبندی
- بیمه‌نامه
- پروانه بهره‌برداری
- کاتالوگ و بروشور
- مجوزهای قانونی مورد نیاز برای ترخیص کالا، از جمله گواهی بهداشت، استاندارد، انرژی اتمی، قرنطینه نباتی و سایر
- وکالت‌نامه رسمی یا کارت حق العمل/کاری
با ارائه این اسناد و مدارک موردنیاز، امکان ترخیص کالا به صورت رسمی و با پیگیری‌های لازم در سامانه EPL فراهم خواهد شد. شایان ذکر است که آگاهی از شرایط ترخیص کالا از گمرک در این مسیر کمک زیادی به شما می کند.
2. احراز هویت
در این مرحله، دایره احراز هویت یا دایره فنی گمرک، اسناد مرتبط با ترخیص کالا را جهت بررسی موثر می‌کند. در صورت تایید صحت اسناد ارائه شده توسط شما یا دعاوی حقوقی؛ یک شماره ثبت یا کوتاژ به شما اختصاص داده میشود. دریافت کوتاژ به این معنی است که اظهارنامه واردات یا صادرات کالای شما با یک شماره اختصاصی به ثبت رسیده است و سپس با اعمال مهر گمرکی، ترتیبات نهایی را انجام و پیگیری ترخیص کالا از گمرک را آغاز می‌کنید. این شماره ثبت یا کوتاژ، نشان‌دهنده تصویب مسیر مشخصی برای ترخیص کالا در گمرک است.
3. کنترل کالا
آموزش مراحل ترخیص کالا از گمرک در این فرآیند که کالای شما باید یکی از سه مسیر سبز، زرد یا قرمز را طی کند بسیار مهم است. قرار گرفتن در مسیر زرد و قرمز به این معناست که کالا نیاز به بازرسی و کنترل بیشتر توسط کارشناسان و بازرسان گمرکی دارد. این ارزیابی با مقایسه اطلاعات و اسنادی که شما ارائه کرده‌اید، انجام میشود تا اطمینان حاصل شود که کالا با مقررات گمرکی مطابقت دارد.
پس از این ارزیابی، کالا در بخش دایره ارزش و اظهارنامه مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این مرحله، ارزش اظهاری، سوابق گمرکی و دیگر جزئیات مهم به دقت بررسی می‌شوند تا فرآیند ترخیص با دقت و به‌طور کامل انجام شود.
4. دریافت مجوزهای لازم
در صورتی که برای آزادسازی کالای شما نیاز به مجوزها و مدارک خاصی وجود دارد که توسط کارشناسان گمرک تعیین شده‌اند، این مرحله از فرآیند ترخیص باید به دقت تکمیل شود. گواهی‌نامه‌های استاندارد، بهداشت، مخابرات، قرنطینه، انرژی اتمی، تجهیزات پزشکی، جهاد، وزارت راه، مالیات و سایر مدارک مربوطه از جمله مدارکی هستند که ممکن است برای آزادسازی کالا مورد نیاز باشند. در این مرحله، تکمیل این مدارک ضروری است تا فرآیند ترخیص با دقت و به‌طور کامل پیش برود و با کاهش زمان ترخیص کالا از گمرک کالای شما به سرعت و با روند صحیح از گمرک آزاد گردد.
5. صدور سند ترخیص
بعد از بررسی تعرفه و پیگیری ترخیص کالا از گمرک تطبیق کالا توسط کارشناس، صاحب کالا هزینه مشخص شده توسط گمرک را پرداخت می‌کند و پروانه سبز گمرک بار او صادر میشود. در این زمان او می‌تواند برای خروج کالا از گمرک اقدام کند.
6. خروج کالا
پس از پرداخت هزینه‌های انبار و کنترل پروانه سبز توسط انباردار، صاحب کالا می‌تواند وسیله نقلیه خود را وارد انبار کند. محموله مجدد بررسی و اجازه خروج صادر میشود.
کاهش زمان ترخیص کالا از گمرک
- 1. آماده‌سازی کامل اسناد: اطمینان حاصل کنید که تمام اسناد مورد نیاز برای ترخیص کالا به صورت کامل و دقیق آماده شده باشند. شرایط ترخیص کالا از گمرک شامل اظهارنامه، فاکتور، بارنامه، گواهی‌نامه‌ها، و مدارک مربوط به مجوزها میشود.
- 2. استفاده از سامانه‌های الکترونیکی: به‌جای روش‌های سنتی، از سامانه‌ها و پلتفرم‌های الکترونیکی مانند سامانه EPL استفاده کنید تا اطلاعات به صورت آنلاین و بدون نیاز به حضور حضوری ارسال و پردازش شوند.
- 3. پیش‌اطلاع رسانی: از قبل با شرایط و الزامات گمرکی کشور مبدأ و مقصد آشنا شوید تا مشکلات احتمالی پیش بینی شده و رفع شوند.
- 4. تعامل فعّال با گمرک: با کارشناسان گمرک و افراد مرتبط تماس بگیرید و از تعامل فعّال برای حل احتمالی مسائل و افزایش تسریع در فرآیند ترخیص بهره ببرید. این افراد می توانند با آموزش مراحل ترخیص کالا از گمرک این مسیر را برای شما راحت کنند.
- 5. استفاده از خدمات مشاوره گمرکی: از خدمات مشاوره گمرکی استفاده کنید تا در تدوین اسناد، مطالعه قوانین، و ارائه مدارک به بهترین شکل کمک بگیرید.
- پیگیری ترخیص کالا از گمرک: یکی از مراحل حیاتی در فرآیند پیگیری ترخیص کالا از گمرک، این است که فرآیند بررسی و پیگیری باید به دقت توسط صاحبان کالا یا نمایندگان انجام گیرد. این پیگیری ضروری است زیرا فرآیند ترخیص کالا از گمرک به دلیل پیچیدگی و نیاز به ارائه مدارک متنوع در مراحل مختلف، نیازمند نظارت دائمی است. انجام صحیح این فعالیت باعث بهبود سرعت و کیفیت ترخیص میشود و به صورت کلی به بهبود عملکرد در فرآیند ترخیص کمک می‌کند.
سخن پایانی
فرآیند ترخیص کالا از گمرک، یک مرحله حیاتی و چالش‌برانگیز در مسیر واردات و صادرات کالاهاست. با توجه به پیچیدگی این فرآیند و اهمیت زمانی که در آن دخیل است، اطلاعات دقیق و مدیریت موثر این فرآیند از اهمیت به‌سزایی برخوردار است. استفاده از فناوری‌های الکترونیکی، آموزش‌های گمرکی، و پیگیری دقیق از مراحل ترخیص می‌تواند به بهبود عملکرد و کاهش زمان ترخیص کمک کند. برخورد با چالش‌های ممکن، ارتقاء دانش در حوزه گمرکی، و ایجاد هماهنگی بین تمامی ذی‌نفعان از اقدامات کلیدی است که به ساماندهی بهتر و موفقیت در شرایط ترخیص کالا از گمرک کمک می کند.